- هوش مصنوعی (AI) در حال دگرگون کردن دنیای کار است.
- هوش مصنوعی اتوماسیون میلیون‌ها شغل را به همراه می‌آورد اما میلیون‌ها شغل دیگر نیز ایجاد می‌کند.
- هوش مصنوعی با مهارت‌آموزی و بهبود مهارت‌ها، گنجاندن آموزش در فعالیت‌های روزانه، فرصت بخشیدن به کارکنان و آموزش جوانان در آینده بازار کار تاثیر مثبتی به جا می‌گذارد.
هوش مصنوعی (AI) دنیای کار را با سرعت زیادی دگرگون می‌کند و تاثیرات آن در دهه‌های آتی بیشتر هم خواهد شد. استفاده از هوش مصنوعی در محل کار می‌تواند بعضی از جوانب کاری (مانند کارهای تکراری و خطرناک) را بهبود ببخشد اما اذهان عمومی نگران این موضوع است که هوش مصنوعی بیکار شدن کارکنان را به دنبال داشته باشد که اثرات ناخوشایندی روی معاش و کیفیت زندگی افراد خواهد داشت.
موضوع دیگری که کمتر در مورد آن صحبت شده اما اهمیت زیادی دارد، این است که هوش مصنوعی چگونه می‌تواند به آموزش، مهارت‌آموزی، ارتقای مهارت‌ها و آمادگی کارکنان برای آینده بازار کار کمک کند.
اتوماسیون و اخلال در بازار کار
گزارش آینده بازار کار 2020 که انجمن اقتصاد جهانی (WEF) آن را منتشر کرده نشان می‌دهد با افزایش اتوماسیون ظرف پنج سال آینده مقدار زمانی که انسان‌ها و ماشین‌ها برای انجام یک کار نیاز دارند با یکدیگر برابر خواهد شد. بر اساس این گزارش تا سال 2025، 85 میلیون شغل در 26 کشور و 15 صنعت مختلف از بین خواهد رفت و 80 درصد از کارفرماها انتظار دارند از دورکاری و دیجیتالی کردن کارها استفاده گسترده‌تری داشته باشند.
به عبارت دیگر، حتی اگر هوش مصنوعی دیگر پیشرفتی نداشته باشد، کارکنان امروزی با اخلال زیادی در بازار کار مواجه می‌شوند زیرا ابزارهای اتوماسیون موجود، بازار کار را دگرگون می‌کنند.
چالش پیشِ رو به دو دلیل از این مشکل نیز بزرگ‌تر خواهد بود: اول اینکه کووید-19 خسارت زیادی را برای اقتصاد جهانی به همراه داشته و طبق برآوردها 14 درصد از ساعت‌های کاری یا حدود 400 میلیون شغل تمام‌وقت را در سه‌ماهه دوم سال 2020 از بین برده است.
دوم اینکه در دوران همه‌گیری، فناوری‌های اتوماسیون ثابت باقی نمانده‌اند و با سرعت فزاینده‌ای در حال توسعه و تجاری شدن هستند و با جمع‌آوری داده‌های بیشتر و افزایش قدرت محاسباتی و تجربه، قابلیت‌های بیشتری پیدا می‌کنند.
آینده روشن
به رغم وجود نکات منفی، هوش مصنوعی برای کارکنان و آینده بازار کار فواید زیادی نیز دارد. گزارش آینده بازار کار عنوان می‌کند که تا سال 2025 با توجه به تقسیم کار بین نیروی انسانی و ماشین‌ها 97 میلیون شغل جدید ایجاد خواهد شد.
به جای نگرانی در مورد شغل‌هایی که در آینده از بین خواهند رفت، باید شغل‌های جدید و باکیفیتی برای آینده ایجاد کنیم و در عین حال در زمینه مهارت‌آموزی و بهبود مهارت‌ها تلاش بیشتری داشته باشیم تا بتوانیم افرادی را که بیکار شده‌اند برای فرصت‌های شغلی جدید آماده کنیم. اینجاست که هوش مصنوعی به حل مشکلاتی کمک می‌کند که خودش به پدید آمدن آن‌ها کمک کرده بود.
خوشبختانه افرادی که در زمینه نوآوری در حوزه هوش مصنوعی هدفمند فعالیت دارند، اطمینان حاصل می‌کنند کارکنانی که با مخاطرات هوش مصنوعی مواجه هستند، از مزایای قابل‌توجه آن هم بهره‌مند شوند.
هوش مصنوعی از روش‌های زیر می‌تواند آینده روشنی را برای بازار کار ایجاد کند.
- تلاش برای مهارت‌آموزی و بهبود مهارت‌ها
بعضی از استارتاپ‌های هوش مصنوعی به طور مستقیم روی مهارت‌آموزی و بهبود مهارت‌های کارکنان تمرکز دارند و از الگوریتم‌های هوش مصنوعی برای ایجاد برنامه‌های آموزشی شخصی‌سازی‌شده استفاده می‌کنند که از مهارت‌های موجود کارکنان را بهبود بخشیده و آن‌ها را برای فرصت‌های آینده و استفاده از فناوری آماده می‌کند. مثلاً شرکت EdCast که در کالیفرنیا مستقر است، با ارزیابی مهارت‌های کارکنان از طریق تحلیل داده‌محور نیازهای بازار کار آینده، به کاربران این امکان را می‌دهد تا شغل‌های احتمالی آینده را شناسایی کرده و مهارت‌ها و شرایط لازم برای به عهده گرفتن این مشاغل را به دست بیاورند.
- گنجاندن آموزش در فعالیت‌های روزانه
عده دیگری از نوآوران روی این موضوع تمرکز می‌کنند که آموزش را در فعالیت‌های کاری روزمره بگنجانند تا کارکنان به طور مداوم مهارت‌های خود را افزایش داده و توانایی بیشتری برای برطرف کردن نیازهای آینده بازار کار پیدا کنند. مثلاً استارتاپ کانادایی Axonify ایده «میکرو لرنینگ» را مطرح کرده است که در آن کارکنان هر شیفت 3 تا 5 دقیقه از وقت خود را به یادگیری و فعالیت‌های بهبوددهنده عملکرد اختصاص می‌دهند که توسط یک الگوریتم هوش مصنوعی مطابق با نیازهای فردی‌شان طراحی شده است.
- فرصت بخشیدن به کارکنان
مهارت‌آموزی مبتنی بر هوش مصنوعی می‌تواند به آماده شدن کارکنان برای مواجهه با اخلال در بازار کار کمک کند، اما هنوز کارکنان باید با فرصت‌های جدیدی که ایجاد می‌شود وفق پیدا کنند. هوش مصنوعی در اینجا هم می‌تواند کمک کند. استارتاپ‌هایی مانند SkyHive و Kalido پلتفرم‌هایی مبتنی بر هوش مصنوعی ایجاد کرده‌اند که بر اساس مهارت‌ها، اهداف حرفه‌ای و نیازهای آموزشی کارکنان، فرصت‌های جدیدی را در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد.
- آماده‌سازی نسل بعدی کارکنان
هوش مصنوعی علاوه بر آموزش کارکنان برای آینده و فرصت بخشیدن به آن‌ها، کمک می‌کند نسل بعدی کارکنان برای کار کردن در فضایی که فناوری آن را دگرگون کرده، آماده شوند. طی سال‌های اخیر افزایش ابزارهایی را شاهد بوده‌ایم که از فناوری آموزش مبتنی بر هوش مصنوعی (EdTech) برای بهبود آموزش در سطح K-12 در کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه استفاده کرده‌اند.
برای مثال، استارتاپ ConveGenius که در دهلی مستقر است، 100 میلیون دانش‌آموز هندی با دسترسی محدود به آموزش مناسب را هدف قرار داده است و از هوش مصنوعی برای ارزیابی نیازهای آموزشی هر دانش‌آموز استفاده کرده و محتوای آموزشی مورد نیاز آن‌ها برای موفقیت در زمینه کاری و شهروندی را در اختیارشان قرار می‌دهد. استارتاپ‌های دیگری نیز به این چالش مهم رسیدگی کرده و فرصت را برای مهارت‌آموزی و بهبود مهارت‌های کارکنان به منظور آماده‌سازی آن‌ها برای آینده، غنیمت شمرده‌اند.
هوش مصنوعی تنها بخشی از راه‌حل است
هیچ فناوری‌ای نمی‌تواند به تنهایی تمام مشکلات کنونی کارکنان را حل کند. دستیابی به آینده روشن در بازار کار علاوه بر فناوری‌های جدید به سیاست‌های دولتی هوشمندانه، برنامه‌های شرکتی بلندپروازانه و اقدام فردی کارکنان نیاز دارد.
اما در عین حال که تلاش می‌کنیم به اخلال در بازار کار واکنش بهتری داشته باشیم، باید نوآوران و کارآفرینان را تشویق کنیم تا روی روش‌های جدیدی برای استفاده از فناوری هوش مصنوعی کار کنند تا مهارت‌های کارکنان امروز را تقویت کرده و فرصت‌های هیجان‌انگیز و جدیدی را برای کارکنان فردا فراهم کنند.
