نقش مالیات شرکت‌ها

وقتی صحبت از افزایش مالیات می‌شود بیشتر منظور افزایش نرخ مالیات بر درآمد شرکت‌ها است. بررسی‌ها و تحقیقات انجام گرفته نشان می‌دهد که در طی سال‌های 2000 تا 2020 ، در مجموع 88 کشور نرخ مالیات شرکتی خود را کاهش داده‌اند، 15 کشور این نرخ را ثابت نگه داشته و فقط 6 کشور نرخ پایه خود را افزایش داده‌اند. با نگاهی به آمار و داده‌های سازمان همکاری و توسعه اقتصادی در سال 2020 در می‌یابیم که از 109 کشور مورد بررسی فقط 21 کشور دارای نرخ مالیاتی بالاتر از 30 درصد بوده‌اند و کشور هند با نرخ 40 درصد بالاترین نرخ مالیات را داشته است. 14 کشور دارای نرخ مالیاتی زیر 10 درصد، 28 کشور دارای نرخ بین 10 تا 20 درصد و 48 کشور باقیمانده نیز نرخ مالیات بر شرکت‌هایشان بین 20 تا 30 درصد بوده است. به طور کلی میانگین دامنه این نرخ مالیات بین 10 تا 30 درصد بوده است. از این داده‌ها می‌توان پی برد که اکثر دولتها اعتقاد دارند که بالا رفتن نرخ مالیات بر شرکت ها سبب افزایش درآمدشان نمی‌شود. کشور ایرلند نمونه کاملی از کشوری است که نرخ مالیات شرکتی خود را کاهش داده است ولی به دلیل ارزش آفرینی که شرکت‌های چند‌ملیتی برای اقتصاد آنها داشته‌اند، درآمدش افزایش پیدا کرده است. نرخ پایین مالیات به همراه سیاست‌های تشویقی دیگر با هدف تقویت مالکیت معنوی و افزایش تحقیق و توسعه، باعث شد شرکت‌های چند‌ملیتی دفتر مرکزی خود را در این کشور قرار دهند و بنابراین منافع اقتصادی خود را به نوعی به اقتصاد ایرلند تزریق کنند.

لازم به ذکر است که دولت‌ها همیشه مالیات شرکت‌ها را به عنوان منبع درآمدی مطمئن می‌شناسند زیرا پیش‌بینی مقدار آن نسبتا آسان و متناسب با رشد اقتصادی است. شیوع بیماری کرونا و تعطیلی‌های ناشی از آن سبب شد سود شرکت‌ها در سراسر جهان کاهش چشمگیری پیدا کند و متعاقبا به دنبال آن درآمد ناشی از مالیات بر سود نیز کاهش پیدا کرد. بسیاری از دولت‌ها برای جبران این کمبود درآمدی اقدام به افزایش نرخ مالیات شرکت‌ها کردند. افزایش نرخ مالیات اقدامی وسوسه برانگیز است و بسیاری از دولت‌ها آن را به عنوان ابزاری برای بازسازی و بهبود دوباره شرایط اقتصادی به‌کار می‌برند در حالیکه آنها یک فرصت بزرگ تری در اختیار دارند که بسیار مهمتر است و اغلب هم آن را نادیده می‌گیرند و آن اصلاح سیستم مالیاتی شرکت هاست.

سیاست‌های مالیاتی همواره به عنوان یک مسئله مهم برای شکل‌گیری تصمیمات مشاغل مورد توجه قرار گرفته‌اند. بسیاری از کشور‌‌ها از طریق به‌کار‌گیری ساختار صحیح مالیاتی و با استفاده از سیاست‌های مالیاتی درست،

سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی را تشویق به سرمایه‌گذاری و انجام فعالیت‌های تجاری می‌کنند. به عنوان مثال، با نگاهی به داده‌های سازمان همکاری و توسعه اقتصادی می‌توان دریافت که 57 کشور از 74 کشوری که مورد تحقیق قرار گرفته‌اند، مایل به ارائه تخفیفات مالیاتی درکوتاه‌مدت در ازای افزایش رشد اقتصادیشان در بلند‌مدت هستند. معنی این امر این است که مشوق‌هایی مانند تخفیفات مالیاتی به عنوان هزینه یا قیمتی که ارزش پرداخت رشد اقتصادی بلندمدت را دارد شناخته شده‌اند.

سرمایه گذاری‌هایی که دولت‌ها در سراسر جهان به منظور تقویت اقتصادشان انجام می‌دهند به طور دقیق قابل محاسبه خواهد بود. این هزینه‌ها و سرمایه گذاری‌ها را می‌توان به وسیله رشد اقتصادی تولیدشده توسط بخش خصوصی محاسبه کرد. دولت‌ها با ارائه راه‌حل‌ها و سیاست‌های درست مالیاتی می‌توانند نقش مهمی در شکل‌گیری و نظارت بر این سرمایه‌گذاری‌ها داشته باشند. بخشش‌ها یا تخفیفات مالیاتی ممکن است نوعی قمار برای دولت‌ها تلقی شود زیرا آنها از درآمد فعلی خود در ازای به دستن آوردن پاداش در بلندمدت می‌گذرند. امروزه کل کشورهای جهان این نوع سیستم مالیاتی را پیاده می‌کنند زیرا عقیده دارند رشد اقتصادی اهمیت زیادی دارد و باید از آن پشتیبانی شود.

چگونه می‌توان از شرکت‌های دیجیتالی مالیات دریافت کرد؟

دولت‌هایی که به دنبال تغییر ساختار مالیاتی خود هستند با یک چالش مهم دیگری نیز مواجه هستند و آن پیدا کردن راهی مناسب برای گرفتن مالیات از شرکت‌های دیجیتالی است. این امر به نهادهای متمرکز در سطح ملی نیاز دارد تا بتوانند یک سیستم مالیاتی یکپارچه را در سطح جهانی ایجاد کنند.

مالیات بر خدمات دیجیتال به عنوان ابزاری مهم برای تنظیم‌کنندگان سیاست‌های مالیاتی در نظر گرفته شده است. این نوع مالیات در واقع راهی برای دستیابی دولت‌ها به بخشی از درآمدی است که قبلا بسیاری از شرکت‌های دیجیتالی به دلیل سیستم مالیات سنتی از پرداخت آن طفره می‌رفتنند و در واقع راه فرار مالیاتی را بر شرکت‌ها می‌بندد. دو نکته مهم در سیستم مالیات برشرکت‌های دیجیتالی باید در نظر گرفته شود. اول اینکه دارایی‌های نامشهود این شرکت‌ها به طور فزاینده‌ای برای بهبود وضعیت اقتصادی ارزشمند هستند و دوم اینکه این سیستم مالیاتی باید به صورت یکپارچه و جهانی باشد.

در حالی که برخی از کشور‌ها قبلا مالیات بر خدمات دیجیتال را وضع کرده‌اند و برخی دیگر در حال برنامه‌ریزی برای این کار هستند، تلاش سازمان همکاری و توسعه اقتصادی برای یافتن یک سیستم یکپارچه جهانی هنوز راه به جایی نبرده و دوباره به تاخیر افتاده است و سیستم مالیاتی دیجیتال هنوز دارای یکسری نقاط ضعف است. به عنوان مثال با ایجاد سیستم مالیات بر درآمد، مقداری از این بار مالیاتی شرکت‌های دیجیتال به مصرف کنندگان تحمیل می‌شود. نمونه بارز آن شرکت آمازون است که از فروشندگان 2 درصد مبلغ اضافی برای استفاده از سیستم عاملش می‌گیرد و این مسئله باعث ایجاد اختلافات تجاری بین ایالات متحده و اروپا شده است. بنابراین یک راه حل موثرتر برای بلندمدت این است که دولت‌ها با همکاری یکدیگر برای ایجاد یک سیستم مالیاتی جدید و یکپارچه که همسو با عصر دیجیتال باشد، تلاش بیشتری انجام دهند.

راهی رو به جلو

پس از رکود جهانی که در سال 2008 رخ داد، دولت‌ها برای بهبود وضعیت اقتصادیشان بیشتر متکی به افزایش مالیات‌ها شدند. اقتصاد جهان در دوران بیماری همه گیر کووید 19 دوباره دچار رکود و بحران بزرگی شده است. اقدامات دولت‌ها برای مبارزه با این بیماری و رکود به سطوح بسیار بالاتری از هزینه‌ها نیاز دارد. بنابراین سیستم مالیات‌ها نیز نیاز به تغییرات بسیار بیشتری نسبت به افزایش مالیاتی که در سال 2009 شاهد بودیم، دارد و دولت‌ها باید دست از اصرار برای افزایش ساده نرخ مالیات‌ها بردارند زیرا این امر به‌تنهایی برطرف کننده رکود نیست.

بیماری همه‌گیر ثابت کرده است که سیستم مالیاتی نقش مهمی را در اقتصاد بازی می‌کند. بدون یک سیستم مالیاتی موثر، دولت‌ها نمی‌توانند صرفا از طریق یکسری اقدامات از طرح‌های تسهیل کننده گرفته تا وام‌های تجاری، بودجه بهداشت و درمان را تامین کنند. وقتی یک شوک ناگهانی در اقتصاد ایجاد می‌شود، مالیات به دولت‌ها این امکان را می‌دهد تا سریعتر بتوانند به بازسازی بپردازند و درجهت منافع جامعه حرکت کنند.

هنگامی که سوالاتی در مورد چگونگی نحوه سیستم مالیاتی شرکت‌ها به میان می‌آید، راه‌حل‌ها و روش‌های جهانی مورد نیاز است به ویژه وقتی بحث بر سر شرکت‌هایی است که در مقیاس جهانی فعالیت می‌کنند. قانون‌گذاری مالیات باید در سطح جهانی باشد و هرگونه تغییر در سیستم مالیات باید مورد تائید جهان واقع شود.

همه‌گیری دوران بسیار سختی را برای جهان به وجود آورده است اما می‌توان در همین لحظات سخت آن اقداماتی را که برای ما ارزش‌آفرینی می‌کنند تشخیص داد و با ایجاد تغییرات درست سیستم مالیاتی جوامع را به محل زندگی بهتری برای انسان ها تبدیل کرد.