خانه » مقالات » معاملۀ تیک‌تاک: بازسازی چهرۀ مخدوش اسرائیل با الگوریتم
معاملۀ تیک‌تاک: بازسازی چهرۀ مخدوش اسرائیل با الگوریتم
دوشنبه, ۲۱ مهر ۱۴۰۴
زمان تقریبی مطالعه ۲۲ دقیقه
تیک‌تاک، محصول شرکت چینی بایت‌دنس، با تکیه بر الگوریتم منحصربه‌فرد و نفوذ بی‌رقیب خود در میان نسل Z ایالات متحده، توانست در مدتی کوتاه قواعد بازی را در دنیای شبکه‌های اجتماعیِ تحت سلطه غول‌های آمریکایی، برهم زند. موفقیتی که از دید واشنگتن یک تهدید امنیتی غیرقابل تحمل تلقی می‌شد. دولت ایالات متحده، ابتدا در دوران دونالد ترامپ و سپس جو بایدن، با استناد به نگرانی‌های مربوط به امنیت ملی و دسترسی احتمالی دولت چین به داده‌های کاربران آمریکایی، فشارهای بی‌وقفه‌ای را بر بایت‌دنس اعمال کرد. این فشارها که شامل جلسات پرهیاهوی کنگره و تهدید به ممنوعیت کامل این شبکه اجتماعی بود، سرانجام بایت‌دنس را مجبور کرد تا بخش عمدۀ مالکیت و مدیریت تیک‌تاک در آمریکا را به یک کنسرسیوم یهودی آمریکایی واگذار کند.

بر اساس قانون عمومی[۱] 118-50 مصوبه ۲۴ آوریل ۲۰۲۴، بایت‌دنس موظف به واگذاری دارایی‌های این اپلیکیشن در آمریکا شد[۲] و بعد از اتمام مهلت 270 روزه این قانون (یعنی 19 ژانویه 2025) که در دروه بایدن به امضا رسیده بود، دونالد ترامپ مهلت نهایی برای این فروش را تا ۱۶ دسامبر ۲۰۲۵ تمدید کرده است.

اما در پسِ این فشارهای دولتی، نگرانی دیگری در میان لابی‌ها و حامیان رژیم صهیونیستی در کنگره آمریکا وجود داشت و آن بستر قدرتمند تیک‌تاک در انتشار محتوای انتقادی علیه سیاست‌های اسرائیل و حمایت از آرمان فلسطین بود. زیرا که این پلتفرم توانسته بود به طور قابل توجهی بر دیدگاه‌های جوانان آمریکایی تأثیر بگذارد و نگاه نسل جوان را به اقدامات اسرائیل، انتقادی‌تر سازد.

و البته داده‌هایی که بعدها منتشر شد، نشان داد که همه این فشارها برای انتقال مالکیت، نه صرفا دغدغه‌های امنیتی بلکه به دلیل نقش گسترده این ابزار استراتژیک در نبرد شناختی بوده است. به همین علت نیز پس از عملیات ۷ اکتبر، این فشارها به طرز چشمگیری افزایش یافت و حامیان اسرائیل، تیک‌تاک را به دلیل آنچه طرفداری بیش از حد از فلسطین می‌خواندند، تهدیدی جدی برشمردند. در چنین بستری، معاملۀ فروش تیک‌تاک نه تنها یک پاسخ به نگرانی‌های امنیتی واشنگتن، بلکه فرصتی طلایی برای اسرائیل است تا کنترل یکی از قدرتمندترین ابزارهای شکل‌دهی به افکار عمومی را به دست نیروهای همسو با خود بسپارد.

معاملۀ فروش تیک‌تاک نه تنها یک پاسخ به نگرانی‌های امنیتی واشنگتن، بلکه فرصتی طلایی برای اسرائیل است تا کنترل یکی از قدرتمندترین ابزارهای شکل‌دهی به افکار عمومی را به دست نیروهای همسو با خود بسپارد.

تیک‌تاک به مثابه سلاح استراتژیک اسرائیل

اهمیت این معامله زمانی آشکارتر می‌شود که در چارچوب اظهارات مستقیم بنیامین نتانیاهو تحلیل شود. او در 25 سپتامبر ۲۰۲۵، در دیدار با گروهی از اینفلوئنسرهای آمریکایی حامی اسرائیل در نیویورک ، اعتراف کرد که این رژیم به پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی به عنوان سلاحی برای نجات وجهۀ رو به زوال خود در ایالات متحده نگاه می‌کند. نتانیاهو در این دیدار با تاکید بر تغییر ماهیت میدان جنگ، گفت: «اما ما باید با سلاح‌هایی بجنگیم که در میدان‌های نبردی که در آن درگیر هستیم، کاربرد دارند. و مهم‌ترین آن‌ها رسانه‌های اجتماعی هستند[۳]». او به طور خاص به توافق واگذاری تیک تاک اشاره کرد و آن را «مهم‌ترین خریدی که در حال حاضر در جریان است[۴]» توصیف نمود. او ابراز امیدواری کرد که این معامله موفقیت‌آمیز باشد زیرا «می‌تواند سرنوشت‌ساز (مهم و تاثیرگذار) باشد[۵]».

این دیدگاه نشان‌دهندۀ درک عمیق رهبران اسرائیل از این واقعیت است که حمایت حیاتی آمریکا از آن‌ها، در گرو همراهی افکار عمومی، به‌ویژه نسل جوان آمریکایی است. در شرایطی که نارضایتی از جنگ در غزه در میان مردم آمریکا به ۶۰ درصد رسیده و رژیم صهیونیستی با انتقادات بین‌المللی فزاینده‌ای روبروست، توانایی کنترل روایت در پلتفرمی که مرجعِ اصلی نسل جوان است، به یک اولویت استراتژیک برای تل‌آویو تبدیل شده است. نتانیاهو با سلاح خواندن تیک‌تاک، به وضوح اعلام می‌کند که این پلتفرم دیگر یک ابزار سرگرمی نیست، بلکه یک میدان نبرد استراتژیک برای پیروزی در جنگ نرم و تضمین تداوم حمایت‌های سیاسی، نظامی و اقتصادی واشنگتن است.

ائتلاف ثروتمندان یهودی برای کنترل الگوریتم‌های تیک‌تاک

نگاهی به ترکیب کنسرسیوم خریدار تیک‌تاک[۶]، این همسویی استراتژیک را به روشنی نشان می‌دهد. در ۲۵ سپتامبر ۲۰۲۵، دونالد ترامپ امضای فرمان اجرایی برای نهایی شدن این معامله به ارزش حدود ۱۴ میلیارد دلار را اعلام کرد.[۷] خریدار اصلی این معامله، شرکت یهودی اوراکل[۸] و بنیانگذار آن یعنی لری الیسون، قرار دارند.

ترامپ می‌گوید لری الیسون، مایکل دل و خانواده مرداک در معامله تیک‌تاک نقش خواهند داشت.

 

لری الیسون، که یکی از ثروتمندترین مردان جهان است، به عنوان بزرگترین حامی خصوصی ارتش اسرائیل شناخته می‌شود. یک گزارش در اکتبر ۲۰۲۵ او را در میان شش میلیاردر[۹] آمریکایی یهودی معرفی کرد که به طور پنهانی میلیاردها دلار برای حمایت از اسرائیل و تأمین مالی جنگ‌های آن اختصاص می‌دهند. او همچنین یکی از بزرگترین حامیان مالی سازمان «دوستان ارتش اسرائیل[۱۰]» است. الیسون که سابقۀ توسعۀ یک پایگاه داده برای سازمان سیا تحت نام اوراکل را در کارنامه دارد، اکنون نه تنها از طریق اوراکل بلکه با داشتن سهام در شرکت‌های رسانه‌ای و فناوری بزرگی چون ایکس (توییتر سابق) و تسلا، نفوذ گسترده‌ای در اکوسیستم رسانه‌ای آمریکا دارد. شرکت او (اوراکل) قرار است به‌عنوان تأمین‌کننده امنیت و سرمایه‌گذار اصلی، نظارت بر امنیت و الگوریتمی را که زیربنای این پلتفرم اجتماعی است، بر عهده بگیرد.

در کنار الیسون، چهره‌های قدرتمند دیگری با سوابق مشابه در حمایت از اسرائیل دیده می‌شوند. روپرت مرداک، رئیس غول رسانه‌ای نیوزکورپ (فاکس نیوز)، یکی دیگر از اعضای این کنسرسیوم است. او به عنوان یکی از منتقدان سرسخت سوگیری‌های ضد اسرائیلی در رسانه‌ها شناخته می‌شود. مایکل دل، بنیان‌گذار و مدیرعامل شرکت Dell Technologies، نیز به عنوان یکی از سرمایه‌گذاران اصلی در کنسرسیوم خریدار تیک‌تاک معرفی شده است. او به همراه لری الیسون و خانواده مرداک، هسته اصلی سرمایه‌گذاران آمریکایی را تشکیل می‌دهند که کنترل شرکت جدید تیک‌تاک در آمریکا را در دست خواهند داشت. نقش او عمدتاً تأمین سرمایه و مشارکت در مالکیت این نهاد جدید است. ترامپ شخصاً از او به عنوان یکی از میهن‌پرستان آمریکایی که در این معامله نقش دارند، نام برده است. سافرا کاتز، مدیرعامل اسرائیلی-آمریکایی اوراکل و از حامیان سرسخت اسرائیل، یکی دیگر از مهره‌های کلیدی در این ساختار است.

این گروه از میلیاردرهای همسو با اسرائیل، با در دست گرفتن کنترل تیک‌تاک، نه تنها به داده‌های کاربران دسترسی خواهند داشت، بلکه کنترل الگوریتم‌هایی را که تعیین می‌کنند چه اخبار و پیام‌هایی به کاربران نمایش داده شود، در اختیار خواهند گرفت؛ قدرتی که می‌تواند برای بازآرایی کامل چشم‌انداز اطلاعاتی پیرامون مناقشۀ اسرائیل و فلسطین به کار گرفته شود. این در حالی است که سهم شرکت چینی مادر (بایت‌دنس)، به کمتر از ۲۰ درصد کاهش خواهد یافت.

راس بارکان، ستون‌نویس سیاسی اینتلیجنسر:  آیا مالکان جدید تیک‌تاک محتوای حامی فلسطین را سانسور خواهند کرد؟

تیک‌تاک، هدیه آمریکا به اسرائیل برای بازسازی چهره

قلب قدرت تیک‌تاک در الگوریتم پیچیدۀ آن نهفته است؛ سیستمی که با شخصی‌سازی محتوا بر اساس رفتار کاربر، پتانسیل شکل‌دهی به افکار و دیدگاه‌ها در مقیاسی وسیع را دارد. با تصاحب این پلتفرم توسط کنسرسیوم یهودی همسو و حامی اسرائیل، این نگرانی جدی وجود دارد که الگوریتم‌ها برای دستیابی به اهداف سیاسی خاص بازتعریف شوند. این به معنای کاهش سیستماتیک دیده‌شدن محتوای ضد اسرائیلی و ترویج دیدگاه‌های همسو با روایت‌های رسمی این رژیم است.

شواهد موجود از سایر پلتفرم‌ها، این نگرانی را تقویت می‌کند. داده‌های داخلی فاش‌شده نشان می‌دهد که شرکت متا (مالک فیس‌بوک و اینستاگرام) با ۹۴ درصد از درخواست‌های اسرائیل برای حذف محتوا از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ موافقت کرده است و اسرائیل در این زمینه در صدر کشورهای جهان قرار دارد. گزارش‌های متعدد، از وجود یک الگوی ثابت در سرکوب محتوای مرتبط با فلسطین در فضای مجازی حکایت دارند. اکنون، با قرار گرفتن تیک‌تاک تحت کنترل مالکانی که به صراحت منافع اسرائیل را دنبال می‌کنند، این پتانسیل وجود دارد که سانسور و مدیریت محتوا به شیوه‌ای ظریف‌تر و در عین حال فراگیرتر از طریق دستکاری الگوریتم اعمال شود. این امر می‌تواند یک حباب اطلاعاتی همسو با اسرائیل ایجاد کند و با محدود کردن دسترسی نسل جوان به دیدگاه‌های جایگزین، به طور مؤثری به مهندسی افکار عمومی بپردازد و پایگاه حمایتی اسرائیل را در بلندمدت مستحکم سازد.

این رویداد، فصلی جدید و نگران‌کننده را در تاریخ جنگ اطلاعاتی رقم می‌زند، جایی که الگوریتم‌ها به سلاح‌هایی نامرئی برای شکل‌دهی به واقعیت‌های سیاسی تبدیل می‌شوند.

در نهایت، معاملۀ تیک‌تاک نقطۀ تلاقیِ منافع امنیت ملی ایالات متحده برای مهار نفوذ چین و اهداف استراتژیک اسرائیل برای مدیریت افکار عمومی جهانی است. این واگذاری نشان می‌دهد که در قرن بیست و یکم، کنترل بر زیرساخت‌های دیجیتال به اندازۀ کنترل بر سرزمین و منابع، اهمیت ژئوپلیتیک دارد. برای اسرائیل، این معامله یک پیروزی استراتژیک بزرگ است که فرصتی طلایی برای مقابله با روایت‌های چالش‌برانگیز و بازسازی وجهۀ خود در برابر مهم‌ترین مخاطب جهانی، یعنی مردم و جوانان آمریکا، فراهم می‌آورد. این رویداد، فصلی جدید و نگران‌کننده را در تاریخ جنگ اطلاعاتی رقم می‌زند، جایی که الگوریتم‌ها به سلاح‌هایی نامرئی برای شکل‌دهی به واقعیت‌های سیاسی تبدیل می‌شوند. در واقع ایالات متحده با تسهیل این معامله، نه‌تنها نگرانی‌های امنیت داده‌ها را به یک شرکت آمریکایی محول کرده، بلکه عملاً یکی از قدرتمندترین ابزارهای کنترل روایت را در اختیار متحد خود قرار داده تا وجهۀ مخدوشش را در مقابل افکار عمومی، به‌ویژه نسل جوان آمریکا، بازسازی کنند.

پانوشت
۲- قانون محافظت از آمریکایی‌ها در برابر برنامه‌های کاربردی تحت کنترل دشمنان خارجی | این قانون در ۲۴ آوریل ۲۰۲۴ توسط رئیس جمهور جو بایدن امضا و به قانون تبدیل شد. [ PDFمتن کامل قانون عمومی 50-118: اینجا]| این قانون توزیع، نگهداری یا به‌روزرسانی این اپلیکیشن‌ها را در آمریکا غیرقانونی اعلام می‌کند. اما یک استثنای مهم قائل می‌شود: این ممنوعیت در صورتی که یک واگذاری واجد شرایط انجام شود، اعمال نخواهد شد(با یک مهلت 270 روزه یعنی ۱۹ ژانویه ۲۰۲۵). این همان بندی است که شرکت بایت‌دنس را مجبور به فروش تیک‌تاک می‌کند.
نویسندگان
سایر مقالات