در کتاب چرایی ناکامی انتخابات[۱]، پیپا نوریس[۲] چنین استدلال می‌کند که عوامل چندگانه‌ای وجود دارند که نقائص و ناتوانی‌هایی تضعیف کننده انتخابات را عیان می‌سازند. مبتنی بر مجموعه‌ای از داده‌های منحصر به فرد پیرامون ادراک صحت و درستی انتخابات[۳](PEI)، نوریس ارزیابی خود از متغیرهایی که می‌توانند صحت و درستی انتخابات را تحت تاثیر قرار دهند عرضه می‌کند: شرایط ساختاری(از جمله عوامل اقتصادی: اقتصادهای قوی‌تر معمولا انتخابات با کیفیت‌تری برگزار می‌کنند)، نهادها(از قبیل تقسیم‌بندی مناسب قانون اساسی، استقلال تشکیلات حکومتی از یکدیگر و عملکرد حرفه‌ای کارمندان بخش عمومی) و عوامل بین‌المللی(همانند جهانی شدن و آزادی گردش اطلاعات که تاثیری مثبت بر کیفیت انتخابات دارد). این کتاب که در سال ۲۰۱۵، یک سال پیش از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا منتشر شد به نقطه عطفی تبدیل شد برای چگونگی بررسی صحت و درستی انتخابات چراکه از آن لحظه این امر به متغیر امنیت سایبری نیز وابسته شد.
در حقیقت امر، پس از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال ۲۰۱۶، کشورها و سازمان‌های بین‌المللی گوناگونی شروع کردند به تعیین بایسته‌هایی جدید برای رفتارهای انتخاباتی در فضای مجازی. از جمله، راهبرد سایبری ملی در ایالات متحده آمریکا که شامل نهادها وموسساتی انتخاباتی در میان زیرساخت‌های حیاتی می‌شد که باید با بهره‌گیری از ابزارهایی متفاوت برای جلوگیری از حملات محتمل مورد حفاظت قرار گیرند. شورای اروپا قواعد تازه‌ای به میان آورد و تصویب کرد که ارگان‌های مدیریتی انتخابات[۴](EMB)، بازیگرانی هستند که باید باید ایفاگر نقشی مسئولانه در ضوابط انتخابات الکترونیکی و دسترس پذیری، اطمینان بخشی، کارآیی و امنیت ساختار انتخابات الکترونیک باشند. مقررات عمومی حفاظت از داده اتحادیه اروپا[۵](GDPR) که از ماه مه ۲۰۱۸ به مرحله اجرا درآمد به طور ویژه در زمینه مدیریت اطلاعاتی فرایندها و پویش‌های انتخاباتی اهمیت یافت. با این وصف، تاکنون، غالب تلاش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی برای مدیریت انتخابات در فضای مجازی در بهترین حالت، شکل شیوه یا دستورالعمل را به خود گرفته زیرا امنیت سایبری در انتخابات، مبحثی نوظهور است؛ چه در سطح قوانین ملی و چه در دانش نظری و ضوابط حقوقی بین‌المللی.
بر این مبنا، مهم است اگر بدانیم خطرات مرتبط با فضای مجازی تا چه اندازه ممکن است صحت و درستی انتخابات را تحت‌الشعاع قرار دهند. همان گونه که من پیش‌تر در یک مطالعه تحلیلی نشان داده‌ام، از اساس، دو بعد اصلی وجود دارد که تهدیدات سایبری می‌توانند بر صحت و درستی فرایندهای انتخاباتی اثر بگذارند: بعد فنی و بعد اطلاعاتی. بعد اول به وجوه فنی انتخابات اشاره دارد؛از جمله امنیت سایبری شبکه‌ها، ذخیره داده(مانند ثبت نام کنندگان در انتخابات و دیگر مسائل پرسنلی)، انتقال آرا(در واردی که سطح‌بندی شده باشند) و ساختار رای‌گیری الکترونیک(مفهومی که دربرگیرنده گستره وسیعی از سیستم‌های رای‌گیری است که مولفه‌های الکترونیک را در یک یا چند مرحله از چرخه‌های انتخاباتی اِعمال می‌کنند). حاکمیت و ارگان‌های مدیریتی انتخابات باید منظما امنیت مجازی هر مرحله را بیازمایند تا کشف نقاط آسیب‌پذیر و وصله[۶] کردن آنها(در حالت آرمانی) پیش از آغاز فرایند انتخابات انجام شود. مثلا در هلند، با اینکه فرایند رای‌گیری و شمارش آرا به صورت دستی انجام می‌شود، در سطح شهرستان، آراء اخذ شده از ایستگاه‌های رای‌گیری توسط نرم‌افزاری با عنوان OSV تطبیق داده می‌شوند. OSV نرم‌افزاری مهم است زیرا سندی به انضمام محاسبه نهایی از رای شهرستان را تحویل می‌دهد. در آستانه انتخابات سال ۲۰۱۷، شورای انتخابات هلند به منظور یافتن آسیب‌های احتمالی، درخواست اجرای آزمایش نفوذ را داشت. بر اساس شواهد، آزمایشْ مواردی را شناسایی کرد که در ادامه وصله شدند. گروه همکاری NIS در اتحادیه اروپا مجموعه فشرده‌ای در باب امنیت سایبری فناوری انتخابات منتشر کرد تا پشتیبانی و اشتراک اطلاعات در آستانه انتخابات پارلمانی ۲۰۱۹ افزایش یابد.
بعد دیگر، بعد اطلاعاتی است که ناظر بر فضای رسانه‌ای نوین و اثر آن بر پویشگری و حوزه اطلاعات انتخاباتی است. از یک جهت، پیدایش پویشگری‌های فناوری‌بر[۷]، مبتنی بر اطلاعات گسترده، ابزارهای تبلیغات و مشارکت سیاسی را بازآفرینی کرده است و از جهت دیگر، با وجود این واقعیت که تبلیغات مبتنی بر اطلاعات، سلاحی در زرادخانه فعلان سیاسی بوده، آنچه موجبات نگرانی عمیق را فراهم آورده، میزان صراحت، مقیاس فعالیت و قلمرو این عملیات‌ها در اثرگذاری بر افکار عمومی است. از زمان تشکیل پرونده کمبریج آنالیتیکا[۸] تلاش‌های گوناگونی در سطح بین‌المللی و محلی برای حل و فصل این مشکل صورت پذیرفته است. از یکسو پلتفرم یا بن‌سازه‌های اجتماعی در برابر استفاده از داده‌های کاربران، رواج اخبار جعلی و پویش مبتنی بر اطلاعات نادرست، مسئولیت بیشتری یافته‌اند و از دیگرسو، نهادهای بین‌المللی دستورالعمل‌ها و چارچوب‌هایی را برای مقابله با این موضوعات(به ویژه در ایام انتخابات) بسط داده‌اند.
اقدامات یا پویش‌های مخرب سایبری، چه در بعد فناوری و چه در بعد اطلاعاتی، می‌تواند تاثیرات زیان‌آوری داشته باشد بر صحت و درستی انتخابات و به نوبه خود، بر مشروعیت نهادهای سیاسی و کیفیت دمکراسی و اعتبار بین‌المللی. انتخابات، وقتی آزاد و منصفانه برگزار شود فرصتی است منظم و مشروع برای برای رقابت بر سر قدرت در قلمرو یک کشور مردم‌سالار.اعتماد میان شهروندان و نهادهای سیاسی، سنگ بنای این فرایند است. در بحث اقدامات خرابکارانه، چه در فضای حقیقی و چه در فضای مجازی، خطر از بین رفتن این اعتماد و در نتیجه از دست رفتن مشروعیت یک بازیگر سیاسی وجود دارد. در همین راستا بود که تاثیر ادعایی روسیه بر انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال ۲۰۱۶، برخی ناظران را بر آن داشت تا ادعا کنند دونالد ترامپ یک رئیس جمهور فاقد مشروعیت است. سربرآوردن این سنخ از خشم و رنجش، در کنار رواج اخبار مجعول و پویش‌های مبتنی بر اطلاعات نادرست، می‌تواند به ایجاد دوقطبی شدید بینجامد که می‌تواند کیفیت یک دمکراسی را تحت‌الشعاع قرار دهد. در نهایت این امکان وجود دارد که حکومت آسیب دیده از پویش‌ها یا سایبری مخرب از حیث فقدان اعتبار جهانی در برابر دیگر شرکای بین‌المللی‌اش آسیب ببیند.
برای پرهیز از این کاستی‌ها در جریان انتخابات برخی اقدامات در سطح فناورانه و سیاسی انجام پذیرفته تا راه حل‌هایی را بیابد و صحت و درستی انتخابات را در فضای مجازی تضمین نماید. یکی از واکنش‌های پرسروصدا ناظر بر پذیرش فناوری بلاکچین در رویه‌های رای‌گیری است اما هنوز موانع گوناگونی بر سر راه استفاده از آن در انتخابات عمومی وجود دارد. از یک منظر سیاسی، فراتر از قواعد رفتاری و توصیه‌های داخلی برای مقابله با اطلاعات نادرست، همچنان برخی از موارد معدود اما مثبت از برنامه‌های کمکی انتخاباتی برای مقابله اخبار جعلی و اطلاعات نادرست وجود دارند. این پدیده به ویژه در کشورهای در حال توسعه جدی بوده و حائز اهمیت است.
نیاز به حفاظت از صحت و درستی انتخابات در برابر تهدیدات برآمده از فضای مجازی بزرگ‌تر خواهد بود اگر بنگریم که تا چه حد راه‌هایی تازه و چالش برانگیز از مشارکت سیاسی در میان مردم‌سالاری‌های ما در حال ظهور و بروز است. در اثر فقدان فزاینده اعتماد در این ساختار ما شاهد بحران در نمایندگی نهادین هستیم.راه برون‌رفت می‌تواند از خلال پذیرش روش‌های مشارکتی و مشورتی در ابزارهای دمکراسی الکترونیک بگذرد. از همین روی، قطعا ضروری است که صحت و درستی انتخابات را در فضای مجازی تضمین کنیم حتی اگر این امر به زمان زیادی احتیاج داشته باشد تا در زمینه اصول، راهبردها و دستورالعمل‌ها پیشروی نماید. با این حال، ورود پرقدرت فضای مجازی در عرصه انتخابات، یکی از مهم‌ترین متغیرهایی است که برای تضمین صحت و درستی انتخابات باید مدیریت شود.
